Typy audytu

Choć nie istnieje jeden uniwersalny typ audytu, to w ramach Unii Europejskiej można rozróżnić dwa zasadnicze jego modele: południowy i północny - jest to oczywiście podział umowny, a nie formalny. W modelu południowym audyt utożsamiany jest z kontrolą. Dla przykładu we Francji nie istnieje typowy system audytu; w większości kontrolowanych instytucji dokonuje się inspekcji lub prowadzi się stałą kontrolę finansową przeprowadzonych operacji przez tzw. weryfikatorów. Natomiast model północny audytu - obowiązujący np. w Wielkiej Brytanii czy Niemczech - jest bardziej zbliżony do międzynarodowych kanonów w tej dziedzinie, tzn. zajmuje się głównie badaniem systemów, nie zaś transakcji, dokonując analizy możliwych usprawnień w istniejącym systemie kontroli.

Audyt powinien być przeprowadzany przy zachowaniu odpowiednich standardów, które określają „Międzynarodowe standardy profesjonalnej praktyki audytu wewnętrznego” Instytutu Audytorów Wewnętrznych (IIA). W Polsce są to „Standardy audytu wewnętrznego i kontroli finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych”, „Kodeks etyki audytora wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych”, „Karta audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych” - opracowane przez Ministerstwo Finansów na podbudowie standardów IIA, oraz ustawa o finansach publicznych i rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania audytu wewnętrznego.

Regulacje te definiują pojęcie audytu i określają ogół działań, dzięki którym kierownictwo jednostki uzyskuje obiektywną ocenę w zakresie legalności, gospodarności, rzetelności oraz przejrzystości jej funkcjonowania.